Basisschool De Schakel in het Utrechtse Overvecht heeft afscheid genomen van het traditionele sinterklaasfeest. De school kiest voortaan voor een alternatief Kinderfeest, met spelletjes en stroopwafels in plaats van cadeautjes van de Sint. Directeur Janet Klein zegt in het Algemeen Dagblad dat het besluit nodig was om spanning en ongemak bij teamleden en ouders weg te nemen. “Ik zag de pijn die het sinterklaasfeest bij sommigen veroorzaakte.“
Onrust bij teamleden en ouders
Tot twee jaar geleden vierde De Schakel het feest nog op de gebruikelijke manier, met het Sinterklaasjournaal, een bezoek van Sint en pieten en een zak vol cadeaus. Maar Klein merkte dat het bij verschillende collega’s en ouders leidde tot wrijving. Volgens haar was vooral de achtergrond van sommige teamleden van invloed. “Een deel van onze leerkrachten is van Surinaamse afkomst. Zij ervaren Sinterklaas niet als een leuk Nederlands feest, maar als negatief, omdat er een oorsprong van ongelijke behandeling in zit. Ik zag dat dat hen pijn deed.”
De overgang van Zwarte Piet naar roetveegpiet veranderde daar volgens haar niets aan. Ook onder ouders was de behoefte aan een alternatief groeiende, vertelt leerkracht Oxanna Kastelein. “Aan de kinderen merkten we dat niet zozeer. Ik denk dat veel ouders hun kinderen de discussie rondom dit feest wilden besparen. Al denk ik ook dat ze er wel iets van meekregen, linksom of rechtsom.”
De school probeerde eerder varianten om de traditie inclusiever te maken. Zo kwamen er Kleurpieten en zelfs een zwarte Sinterklaas. Maar volgens Klein bleef de onderliggende gevoeligheid bestaan. “Maar die pijn, vanwege de geschiedenis van het feest, bleef bij sommigen. Terwijl wij het belangrijk vinden dat iedereen, dus teamleden, kinderen én ouders, zich goed voelt bij onze vieringen.”
Definitief afscheid van Sinterklaas
Vorig jaar hakten Klein en haar team de knoop door: Sinterklaas verdween volledig van het programma. In plaats daarvan kwam het Kinderfeest, een dag die volgens Kastelein draait om plezier zonder spanning. “In elke groep is iets leuks te doen, zoals sjoelen of een ander spel. In de gymzaal komt een mega-opblaasvoetbalveld en in de hal staat de stroopwafelkar van één van de ouders.”
De bekendmaking leidde slechts tot één kritische reactie. “Een ouder zei: wat jammer, het is wel onze Nederlandse cultuur. Dat kan ik goed begrijpen, we hebben ook een paar teamleden die het zo ervaren, maar we staan achter onze keuze.”
Volgens de school wordt er niets afgepakt, maar juist rust en plezier toegevoegd. “Wij zien dat niet zo. Het gaat erom dat iedereen zich oké voelt op die dag”, zegt Kastelein. Na afloop van de eerste editie vorig jaar waren de reacties overweldigend positief. “Veel ouders kwamen helpen en zeiden: dit willen we volgend jaar weer.” Ook de stress rondom het traditionele feest bleek verdwenen. “Wat ook scheelt, voor kinderen en leerkrachten, is dat de spanning en stress van Sinterklaas er niet meer zijn. Dat effect zagen we achteraf.”
Past Sinterklaas nog bij deze school?
Klein benadrukt dat het feest bij veel van haar leerlingen al nauwelijks leefde. Op De Schakel zitten veel kinderen met een Turkse, Marokkaanse of Surinaamse achtergrond. Toch is het argument dat school juist Nederlandse cultuur zou moeten overbrengen begrijpelijk, erkent zij. “Ja, maar dan zeg ik: we brengen ze hier genoeg dingen bij uit de Nederlandse cultuur. Kerst en Pasen vieren we gewoon. Ons doel voor 5 december is dat we het met elkaar leuk hebben.”
Het besluit is volgens de directeur geen oordeel over scholen die het feest wél vieren. “We willen niemand vertellen dat het zo moét. Je moet doen wat past bij je school. Als Sinterklaas op jouw school als heel fijn wordt ervaren, ga daar dan vooral mee door. Dit is hoe wij het doen, wij zijn er blij mee. Kom vooral kijken, proef en ervaar. Oordeel daarna.”