Het slepende conflict tussen burgemeester Femke Halsema en de Amsterdamse ombudsman Munish Ramlal krijgt een nieuwe wending. Hoofdonderzoeker Bernadette Verheggen, die betrokken was bij het omstreden rapport over het gemeentelijke Bureau Integriteit, beschuldigt Halsema van intimidatie en het proberen te ondermijnen van het onderzoek.
Verheggen laat in een ‘verschillenanalyse’ aan betrokkenen weten dat zij niet achter de uiteindelijke versie van het rapport Melden met vertrouwen staat. Deze versie, die in november werd gepubliceerd, is volgens haar op cruciale punten aangepast door Ramlal na zware kritiek van Halsema. Zij stelt dat melders uit het onderzoek feitelijke onjuistheden hebben ontdekt in de aangepaste versie.
De oorspronkelijke versie van het rapport, waarin scherpe kritiek stond op het functioneren van Bureau Integriteit, werd volgens Verheggen ingrijpend herschreven. De onderzoeksvraag veranderde, een deelvraag verdween en belangrijke thema’s zouden zijn weggelaten.
Escalatie tijdens overleg op het stadhuis
Het conflict zou op 18 september zijn geëscaleerd tijdens een bespreking van het concept-rapport op het stadhuis. Verheggen was daar als hoofdonderzoeker bij aanwezig. Volgens haar liep het gesprek totaal anders dan verwacht en werd Halsema steeds feller. “Een toelichting geven over de onderzoeksaanpak bleek niet mogelijk, doordat de burgemeester de ombudsman steeds in de rede viel. Ook werden haar opmerkingen tijdens het gesprek grimmiger,” schrijft Verheggen.
Volgens haar noemde Halsema het onderzoek ‘kwaadaardig’ en zou ze hebben gezegd: “Ik ga alles eraan doen om dit onderuit te halen.” Verheggen spreekt van “dreigementen en intimidatie”.
Ombudsman trok rapport tijdelijk in
Kort na het gesprek trok Ramlal het bijna definitieve rapport terug, slechts twee dagen voordat het onder embargo naar de pers zou gaan. Halsema had toen haar zorgen al gedeeld met het presidium van de gemeenteraad, wat volgens Verheggen een bestuurlijk onjuiste stap was. Zij stelt dat de burgemeester met directe en indirecte druk het onafhankelijke functioneren van de ombudsman heeft ondermijnd.
Geen steun voor inhoudelijke kritiek burgemeester
Verheggen gaat ook in op de inhoudelijke kritiek van Halsema. De burgemeester stelde eerder dat het rapport methodologische gebreken kende en niet representatief was. Verheggen bestrijdt dat. Volgens haar zijn de conclusies gebaseerd op gesprekken met 82 mensen, waarvan er twintig zijn gevoerd in het kader van hoor- en wederhoor. Ook merkt ze op dat een bijlage over de onderzoeksopzet in de uiteindelijke versie ontbreekt.
Reactie Halsema: “Akelige aantijgingen”
Halsema laat via haar woordvoerder weten dat de beschuldigingen niet kloppen: “Dit is zeker geen weergave van het gesprek en het is ook kwalijk in de suggesties over het aandeel van de burgemeester.” Ze voegt daaraan toe dat Halsema zich niet publiekelijk wil verdedigen, omdat het om een vertrouwelijk gesprek gaat en ze de beoordeling van het rapport door de gemeenteraad niet wil beïnvloeden.
Ombudsman Munish Ramlal onthoudt zich van commentaar op de analyse van Verheggen. Hij benadrukt dat haar verklaring niet afkomstig is van Ombudsman Metropool Amsterdam.
Politiek debat op komst
De gemeenteraad buigt zich deze week in een speciaal ingelast debat over de ombudsman-affaire. De kwestie heeft geleid tot grote spanningen binnen het Amsterdamse stadhuis en zet de bestuurlijke verhoudingen verder onder druk.