Extinction Rebellion trekt zaterdag 27 september opnieuw naar het Mediapark in Hilversum. Voor het NOS-gebouw willen de actievoerders een tweede bezetting organiseren om te protesteren tegen wat zij zien als systematische vertekening van nieuws. Volgens de klimaatactiegroep schiet de NOS tekort in zijn taak als publiek gefinancierde nieuwsvoorziening.
‘Misleidende frames en nepneutraliteit’
De demonstratie begint om 12.00 uur en staat geheel in het teken van eerlijk nieuws. De actiegroep stelt dat de NOS een gevaarlijk beeld van de werkelijkheid schetst. “Misleidende frames, nepneutraliteit en valse balans geven burgers een onjuist beeld van de werkelijkheid, uit onderzoek blijkt dat NOS-nieuws een hang naar rechts vertoont. Optreden tegen onrecht vooronderstelt accurate kennis. Of het nu gaat om de klimaat- en ecologische crisis, migratie, of de genocide die Israël op de Palestijnen pleegt: de NOS geeft vaak geen eerlijk beeld. Dit moet stoppen”, zegt woordvoerder Martijn Dekker.
NOS en extreemrechts
In een uitgebreide reeks berichten op X klaagt Extinction Rebellion aan dat de NOS extreemrechts geweld niet benoemt zoals het is. “Hoe gaat NOS om met extreemrechts? Durft de NOS te benoemen wat er speelt? Nee, zeker niet!” schrijft de groep.
Als voorbeeld verwijst XR naar het geweld in Den Haag van afgelopen zaterdag. “NOS neemt het ‘hooligans’-frame van de gemeente Den Haag klakkeloos over”, aldus de actievoerders. Volgens hen is dat schadelijk omdat het geweld duidelijk politieke, extreemrechtse doelstellingen had. “Door de daders te bestempelen als ‘hooligans’ worden zij gedepolitiseerd. Hun daden worden neergezet als uit de hand gelopen kattenkwaad in plaats van een gewelddadige en fascistische aanval op de democratie.”
Daarnaast bekritiseert de groep de manier waarop de NOS verslag deed van de symbolen die door de relschoppers werden meegedragen. “Pas helemaal onderaan één van de NOS-artikelen geeft de NOS toe dat er ‘meerdere demonstranten’ voetbalvlaggen bij zich hadden versus ‘veel demonstranten’ die prinsenvlaggen mee droegen.”
Daarbij wijst XR op de historische lading van die vlaggen: “Voor wie het niet weet: prinsenvlaggen waren in de Tweede Wereldoorlog het symbool van de NSB en worden nog steeds veel gebruikt door extreemrechts.” Volgens de actiegroep had de NOS duidelijker moeten zijn. “Dit betekent dat ‘extreemrechts’ of ‘fascisten’ een veel eerlijker frame zou zijn geweest dan ‘hooligans’. Zeker ook met het oog op de verkiezingen zijn de keuzes van de NOS zorgwekkend.”
De tweets eindigen met een oproep: “Iedereen in Nederland moet een eerlijk beeld kunnen krijgen wat er speelt om op basis daarvan hun stem te kunnen uitbrengen. NOS, Wees Eerlijk! Het is tijd om ervoor te zorgen dat de NOS zijn verantwoordelijkheid neemt, dus doe mee aan de bezetting.”
Rechtse bias bij NOS
De kritiek van Extinction Rebellion is breder dan alleen de framing van extreemrechts geweld. Uit onderzoek van Ground News, dat duizenden NOS-koppen en artikelen analyseerde, blijkt dat de verslaggeving van de omroep een rechtse bias vertoont en in de categorie “Lean Right” valt.
Zo wordt gewezen op koppen als “Kabinet wil uitgeprocedeerde kinderen kunnen uitzetten naar ‘terugkeerhubs’”, “Asielstop en EU-regels opzijschuiven? Zo pakken andere landen het aan” en nieuwsberichten over burgerpatrouilles bij de grens. Volgens XR zijn dit voorbeelden van rechtse frames die de politieke verrechtsing versterken.
Klimaatjournaal als oplossing
Ook de klimaatverslaggeving van de NOS krijgt kritiek. Uit onderzoek van Solid Sustainability Research blijkt dat de term ‘klimaatverandering’ slechts in een fractie van de artikelen over extreem weer voorkomt. Extinction Rebellion vindt dat hiermee de ernst van de crisis onderbelicht blijft. De groep pleit daarom voor een wekelijks klimaatjournaal om burgers vollediger te informeren.
Verder hekelt XR de “nepneutraliteit” in de berichtgeving over Israël en de Palestijnen. Zo zouden Israëlische frames zonder context worden overgenomen en slachtoffers in Gaza onjuist worden beschreven. Volgens de actievoerders creëert dit een valse balans en worden juridische feiten buiten beeld gehouden.
Tot slot bekritiseert Extinction Rebellion de besteding van belastinggeld door de NOS. Uit de jaarcijfers blijkt dat in 2023 bijna net zo veel geld naar sport ging (81 miljoen euro) als naar nieuws en achtergronden (87 miljoen euro). In 2022 lag het sportbudget zelfs veel hoger. Volgens de actievoerders moet dat geld juist worden ingezet voor journalistiek die levens kan redden.
Tweede bezetting
De actie van 27 september is de derde keer dat het Mediapark wordt bezet door Extinction Rebellion. De groep benadrukt dat het protest vreedzaam zal verlopen, maar ziet het als noodzakelijk middel om verandering bij de publieke omroep af te dwingen.
Bekijk hieronder beelden van de vorige bezetting bij het NOS-gebouw.
