In 1975 ging het KRO-programma Wat heet oud de straat op om jongeren te vragen wat ze vonden van oudere mensen en hun rol in de samenleving. Precies vijftig jaar later deelt het Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid de beelden op YouTube. Ze schetsen een eerlijk beeld van hoe de jongere generatie toen naar ouderdom keek.
‘Ik vind oude mensen soms een beetje vies’
De meningen liepen flink uiteen. Veel jongeren zeiden graag oud te willen worden, zolang ze maar gezond bleven. Toch klonk er ook ongemak en zelfs afkeer. “Ik vind het wel dat als je in de tram zit, oude mensen soms een beetje vies gaan aandoen”, zei een jonge vrouw. “Ik weet niet, ze ruiken dan hè.”
Anderen waren milder: “Je hebt er ook vervelende bij, maar ook prettige. Af en toe zijn ze zeurpieten”, klonk het nuchter. Een jongedame zei juist: “Ik mag oudere mensen wel graag, want ik kan beter met oudere mensen opschieten dan met jongeren.”
Ouderen als tweederangs burgers
Opvallend was dat veel geïnterviewden erkenden dat ouderen in Nederland geen makkelijk leven hadden. “De meeste niet, denk ik. Nee. Wat eenzaam en zo”, zei een man. Een andere vrouw: “Ik hoop oud te worden, maar dan wel met steun als ik het nodig heb.”
Een man reageerde kritisch op de manier waarop ouderen behandeld werden: “Oude mensen worden in feite in een verdomhoekje geplaatst. Ze worden opgeborgen in bejaardencentra, ver van wat er in de maatschappij gebeurt. Ze zouden nog wel wat meer betrokken kunnen worden.”
Een andere geïnterviewde verwoordde het scherp: “Ze zijn niet meer productief in het arbeidsproces. En als je niet meer werkt, dan ben je zogenaamd overbodig. Tweederangs burgers, eigenlijk.”
Ouders in huis nemen? ‘Dat geeft alleen maar ruzie’
Een terugkerende vraag in het straatinterview was of jongeren hun ouders later in huis zouden nemen als die zorg nodig hadden. De antwoorden waren verdeeld.
Sommigen zagen het als vanzelfsprekend: “Ze hebben altijd voor mij gezorgd, dus als ik voor mijn ouders moet zorgen, doe ik dat met genoegen.” Maar er waren er ook die dat niets zagen zitten: “Nee hoor, waarom wel? Zolang ze het goed hebben hoeven ze toch niet bij mij te wonen? Heb je niks aan, is alleen maar ruzie.”
Een jonge vrouw twijfelde in het bijzijn van haar moeder: “Ik weet het niet. Misschien als het echt niet anders kan. Maar ik moet het eerst meemaken.”
Over ouder worden en pensioen
In het programma kwamen ook ouderen zelf aan het woord. Een man vertelde hoe vreemd het voelde om met pensioen te gaan: “Toen ik 65 werd, was ik de dag ervoor nog in de ring, en een dag later was ik eruit geschopt. Zo is het eigenlijk.”
Zijn oplossing: “Als je zestig bent, ga je vier dagen werken. Op je 61e drie dagen, en zo langzaam eruit. Dat lijkt me beter dan in één keer eruit geschopt worden.”
Bekijk de video hieronder.
