Televisiekenner Tina Nijkamp zet vraagtekens bij de berichtgeving van zowel de Volkskrant als NRC, die dit weekend allebei grote artikelen publiceerden over mediafiguren en talkshows. In de Volkskrant staat een uitgebreid profiel van Wierd Duk, terwijl NRC een analyse brengt over de politieke verhoudingen in talkshows.
Nijkamp schrijft zaterdag op Instagram: “Wat me opvalt is dat beide artikelen fouten bevatten over de kijkcijfers. Slordig, onnodig en raar voor journalisten. Hoezo vragen ze dat niet even na? Lijkt lukraak opgeschreven.”
Volgens haar klopt onder meer de passage in de Volkskrant niet waarin wordt beweerd dat Nieuws van de Dag ‘de laatste weken kijkcijfers van boven de half miljoen haalt.’ “Onwaar,” stelt Nijkamp. “De laatste weken zit het programma lineair tussen de ongeveer 290.000 en 360.000 kijkers in. Ook inclusief uitgesteld kijken komt het nooit boven de 500.000 kijkers.”
Ook bij de informatie over Vandaag Inside ziet ze fouten. “Vandaag Inside had op 11 september geen anderhalf miljoen kijkers, maar 916.000 kijkers lineair en inclusief uitgesteld kijken 1.012.000 kijkers.” Nijkamp noemt het ‘slordig en onnodig’ dat landelijke kranten zulke cijfers niet verifiëren: “Hoezo vragen ze dat niet even na?”
Ook NRC krijgt van haar kritiek. In dat artikel over talkshows wordt gesteld dat Pauw & De Wit gemiddeld 920.000 kijkers trekt. “Waar komt dit vandaan? Is te hoog ingeschat. De best bekeken aflevering was die met Marjolein Faber. Die had lineair 837.000 kijkers en inclusief uitgesteld kijken 940.000. Dus beste NRC, dan kom je gemiddeld niet op 920.000 hoor. Wat is dit voor lariekoek?”
Volkskrant-artikel over Wierd Duk
In het artikel van De Volkskrant wordt Wierd Duk neergezet als een dominante, polariserende stem in het publieke debat die via De Telegraaf, SBS-programma’s en X een groot publiek bereikt. De krant schetst hoe hij een sombere wereldvisie uitdraagt, met waarschuwingen voor ‘woke’ links, islamisering, immigratie en pleidooien voor Nexit en ‘remigratie’, en hoe hij snel naar grote woorden grijpt, soms los van de feiten.
Voorbeelden zijn zijn ‘pogrom’-duiding bij een vechtpartij op een vakantiepark, zijn snelle vingerwijzing naar links na de moord op Charlie Kirk en het versterken van ophef rond pro-Gaza-demonstraties, inclusief een later verwijderde misplaatste foto. Critici typeren hem als een propagandist die bijdraagt aan normalisering van radicale standpunten en wiens volgers geregeld online haatcampagnes ontketenen. Tegelijk komt zijn achtergrond als bekroond correspondent naar voren, met vrienden en oud-collega’s die zowel zijn lef als zijn verharding signaleren.
De Volkskrant baseert zich op gesprekken met bekenden en analyse van Duks publieke uitingen in augustus en september, omdat Duk een interview weigerde en zijn weerwoord in zijn eigen podcast gaf. Het stuk plaatst zijn ontwikkeling in de bredere verschuiving van het medialandschap, waarin algoritmen emotie en conflict belonen en opinie de verslaggeving verdringt. Volgens gesprekspartners heeft Duk zich gaandeweg geïdentificeerd met de ‘ongehoorden’ over wie hij schreef en is hij een schakel geworden tussen radicale ideeën en een massapubliek, zonder duidelijke partijkeuze maar vaak kritisch op links. De centrale vraag blijft in hoeverre zijn ‘inktzwarte’ analyse overtuiging of strategie is; de krant concludeert vooral dat zijn invloed groot is en dat de prijs—persoonlijk en maatschappelijk—navenant oploopt.
NRC-artikel over talkshowgasten
In het artikel van NRC wordt op basis van een maand telling (september) van tien talkshows geconcludeerd dat het beeld aan tafel niet naar links helt: vooral commerciële programma’s (Nieuws van de Dag, Vandaag Inside) bieden veel ruimte aan rechtse politici en duiders. Caroline van der Plas is de lijsttrekker met de meeste spreektijd; de VVD komt als partij het vaakst aan bod, mede door ministers die aanschuiven.
Opvallend is dat Frans Timmermans via ingestarte fragmenten vrijwel evenveel schermtijd krijgt als Van der Plas, terwijl Geert Wilders zelf talkshows mijdt maar toch vaak genoemd wordt. Onder de ‘duiders’ voert Wierd Duk de lijst aan met ruim 84 minuten spreektijd; Amerika-kenner Raymond Mens volgt, terwijl de enige duidelijk linkse veelvraat Maarten van Rossem is. ‘Opperduider’ Johan Derksen spreekt verreweg het meest: 4 uur en 28 minuten in september.
In het artikel van NRC wordt verder benadrukt dat spreektijd geen oordeel over inhoud of toon vervangt, maar wel de verhoudingen in het talkshowlandschap toont. Talkshows worden niet gemaakt om ‘eerlijk’ te verdelen, maar om boeiende tv te maken; commerciële zenders kiezen daarbij vaker voor rechts geprofileerde gasten, terwijl de NPO relatief meer politici uitnodigt.
De studie – uitgevoerd door studenten van de Erasmus Universiteit o.l.v. Nel Ruigrok – telde wie in studio’s sprak of via fragmenten te horen was, en weegt niet systematisch context of repliek. NRC plaatst de bevindingen in een bredere trend: televisie blijft, samen met sociale media, een sterke agenda-zetter; ‘attention hackers’ profiteren van herhaling en conflict, en de keuzes van redacties bewegen mee met peilingen en campagnedynamiek.