De Zweedse klimaatactiviste Greta Thunberg zou tijdens de onderschepping van de Global Sumud Flotilla zwaar zijn mishandeld. Dat beweert de Turkse journalist Ersin Çelik, die zelf aan boord was van een van de schepen die hulpgoederen naar Gaza wilden brengen. De Israëlische actie heeft wereldwijd tot woede geleid: tientallen activisten zitten nog vast, onder wie tien Nederlanders in een gevangenis in de Negev-woestijn.
‘Ze dwongen Greta de vlag te kussen’
In een live-interview op CNN Türk vertelde Çelik, hoofdredacteur van Yeni Şafak Online, dat hij heeft gezien hoe Greta Thunberg door Israëlische soldaten werd vernederd. “Ze hebben haar gruwelijk behandeld, voor onze ogen. Ze is nog maar een kind”, zei hij. “Ze hebben haar laten lijden, haar de Israëlische vlag laten kussen. Wat ze deden, was niet anders dan wat de nazi’s ooit deden.”
De journalist voer mee met de Küresel Sumud Flotilla, een internationale vloot van activisten die voedsel, water en medicijnen naar Gaza wilden brengen. De Israëlische marine greep echter in voordat de schepen de kust konden bereiken. Volgens de organisatie achter de missie werden in totaal 42 boten onderschept — in internationale wateren, waar Israël geen rechtsmacht heeft.
Tien Nederlanders vast in Israëlische gevangenis
Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken bevestigt dat tien Nederlanders die deelnamen aan de vloot momenteel worden vastgehouden in de Ketziot-gevangenis in de Negev-woestijn, in het zuiden van Israël. Volgens een woordvoerster van de Nederlandse tak van de Global Sumud Flotilla “hebben zij het moeilijk, maar er zijn geen ernstige verwondingen”.
Drie van de Nederlanders zijn uit protest in hongerstaking gegaan. Zij zouden hebben geweigerd een zogenoemd ‘bekentenisformulier’ te tekenen, waardoor hun vrijlating langer op zich kan laten wachten. Medewerkers van de Nederlandse ambassade bezochten de groep eerder deze week om hun welzijn te controleren en hen te informeren over het verdere proces.
Volgens Israëlische functionarissen duurde de operatie tegen de vloot ongeveer twaalf uur. “Aan het einde van de operatie werden meer dan vierhonderd deelnemers veilig overgebracht naar de haven van Ashdod”, aldus het Israëlische leger. De organisatie achter de vloot spreekt dat tegen en zegt dat de passagiers “onwettig zijn ontvoerd”.
Wereldwijde protesten en felle reacties
Na de aanval op de vloot zijn in verschillende wereldsteden demonstraties uitgebroken, waaronder in Rome, Athene, Berlijn, Madrid, Buenos Aires en Istanbul. Ook in Den Haag verzamelde zich een groep betogers bij het ministerie van Buitenlandse Zaken.
Het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken noemde de Israëlische actie “een terreurdaad” die “de levens van onschuldige burgers in gevaar heeft gebracht”. De Colombiaanse president Gustavo Petro beval de uitzetting van Israëlische diplomaten na de arrestatie van twee Colombianen aan boord van de vloot.
Israël: ‘Vloot was provocatie, niet humanitair’
Volgens Israël diende de missie geen humanitair doel, maar was het een politieke provocatie. Het ministerie van Buitenlandse Zaken schreef op X dat de activisten “een actieve gevechtszone naderden en de wettige zeeblokkade schonden”. Israël zegt meerdere keren te hebben aangeboden om de hulpgoederen via veilige routes naar Gaza te brengen.
Op sociale media deelde het ministerie een korte video waarop te zien is dat Thunberg water en een vest krijgt aangereikt, met als bijschrift: “Greta en haar vrienden maken het goed en zijn gezond.”
Humanitaire missie of politieke provocatie
De Global Sumud Flotilla vertrok eind augustus vanuit Barcelona en groeide uit tot een vloot van ruim veertig schepen met in totaal zo’n vijfhonderd activisten uit verschillende landen. Onder hen bevinden zich journalisten, politici en de kleinzoon van Nelson Mandela, Mandla Mandela.
Zeerecht-expert Fred Soons zei eerder tegen RTL Nieuws dat Israël in internationale wateren alleen schepen mag doorzoeken op wapens. “Zodra er geen wapens zijn, heb je geen grond om die boten tegen te houden. Ze overtreden geen internationale regels”, aldus Soons.
Greta Thunberg zelf heeft nog niet publiekelijk gereageerd op de beschuldigingen van mishandeling.