CDA-leider Henri Bontenbal heeft zich voor het eerst duidelijk uitgesproken over zijn formatierichting: de voorkeur van zijn partij gaat uit naar samenwerking met de VVD in plaats van met GroenLinks-PvdA.
In de verkiezingspodcast Politiek Dichtbij van het Algemeen Dagblad zei Bontenbal: “Puur op basis van de programma’s en op basis van de samenwerking in het verleden is het voor mij makkelijker om met de VVD te gaan.”
In de podcast werd Bontenbal een reeks hypothetische formatiescenario’s voorgelegd. Bij de vraag met wie hij zou willen regeren als het CDA 41 zetels zou halen en de VVD en GroenLinks-PvdA elk iets meer dan 35, koos hij zonder aarzeling voor de liberalen.
“Persoonlijke verhoudingen doen er heel erg toe in de politiek, en ik heb de afgelopen jaren veel met de VVD samengewerkt, bijvoorbeeld in Rutte IV. Ik ken veel VVD’ers vrij persoonlijk. Dat heb ik minder bij GroenLinks-PvdA”, aldus Bontenbal.
Ook inhoudelijk ziet hij meer raakvlakken met de VVD, onder meer op het gebied van ondernemersklimaat, defensie en migratie. Daarmee lijkt het CDA zich nadrukkelijker richting centrumrechts te positioneren, ondanks eerdere uitspraken waarin de partij zich presenteerde als bruggenbouwer tussen progressieve en conservatieve krachten.
Timmermans: “CDA kiest voor rechts”
De uitspraken van Bontenbal riepen direct scherpe kritiek op van Frans Timmermans. Tijdens een campagnebijeenkomst in Nijmegen stelde de leider van GroenLinks-PvdA dat het CDA duidelijk voor een rechtse koers kiest.
“Bontenbal bekent dat hij voor rechts kiest, en dat is ook hun natuurlijke plek. Het CDA is al lang niet meer de middenpartij die het beweert te zijn. Dat zie je aan hun bezuinigingen in de zorg en hun inkomens- en armoedebeleid,” zei Timmermans.
Ook Kamerlid Jesse Klaver liet van zich horen: “Dat is dan duidelijk: het CDA gaat over rechts als het de kans krijgt. Een stem op GroenLinks-PvdA is de enige garantie op een zo links en progressief mogelijk kabinet.”
Bontenbal: “Formatiescenario is fictief”
Bontenbal nuanceerde zijn uitspraken later enigszins door het geschetste formatiescenario “tamelijk fictief” te noemen. “De partijleiders gaan straks met een bepaalde insteek aan de onderhandelingstafel zitten, en dat zal ook heel bepalend zijn. Wat willen ze uit het vuur slepen?”
Ruimte voor nuance in migratiedebat
In dezelfde podcast ging Bontenbal ook in op het thema migratie, een onderwerp dat binnen het CDA traditioneel gevoelig ligt. Hij riep op tot een genuanceerde benadering: “Ik wil het debat niet platslaan. Je moet beide verhalen laten bestaan.”
Bontenbal distantieerde zich van uitspraken van oud-CDA-leider Maxime Verhagen, die stelde dat “de multiculturele samenleving mislukt is”. Volgens Bontenbal hebben migranten veel wijken verrijkt, maar erkent hij ook dat sommige bewoners vervreemding ervaren.
“Uiteindelijk gaat het over mensen die ook heel veel wijken hebben verrijkt. Tegelijkertijd zijn wijken echt wel heel erg veranderd, en dat heeft bij sommige mensen vervreemding opgeleverd.”