De verdachte in de zaak rond de moord op de 17-jarige Lisa uit Abcoude verscheen deze week voor het eerst voor de rechter. Op papier heet hij ‘Chris Jude’, maar zelf gebruikt hij liever de naam ‘Desmond’.
De rechtspraak, het Openbaar Ministerie en zelfs opsporingsdiensten worstelen al maanden met de vraag wie de jonge man werkelijk is. Zijn verleden zit vol gaten, wisselende namen en ontbrekende documenten. Zijn identiteit stond ook tijdens de eerste pro-formazitting centraal.
Tijdens de zitting wilde de verdachte niets zeggen. Wel bleek dat hij zichzelf nier graag voorstelt als Chris Jude, maar als Desmond.
“Hij ontkent niet, maar geeft aan dat hij zich van bepaalde periodes niets kan herinneren en dat hij stemmen hoort in zijn hoofd”, zei de officier van justitie. Later voegde de advocaat eraan toe: “Die stemmen geven hem soms opdrachten om dingen te doen, vooral ’s nachts.
Volgens het dossier noemt hij zichzelf ‘Desmond’, een naam die hij aan hulpverleners zou geven en die hij gebruikt wanneer hij wordt gevraagd naar zijn identiteit.
Hoe hij aan de naam ‘Chris Jude’ kwam
De naam Chris Jude is niet zijn officiële naam – sterker nog, een officiële naam lijkt hij nooit te hebben gehad. Uit een uitgebreid achtergrondverhaal van het Algemeen Dagblad blijkt dat hij geen achternaam heeft en twee voornamen draagt die hij op verschillende momenten in zijn jeugd kreeg.
“De verdachte heeft geen officiële achternaam. Hij wordt ‘Chris Jude’ genoemd, vertelt hij, naar de twee voornamen die hij tijdens een jeugd vol ellende in weeshuizen zegt te hebben gekregen.”
Chris zou afkomstig zijn uit een van de vele weeshuizen in Benin City (Nigeria), waar hij als baby terechtkwam. In dat eerste weeshuis kreeg hij de naam Chris. Toen hij later opnieuw verhuisde – dit keer naar een opvanghuis in Tunesië – kreeg hij de tweede naam: Jude. “Daar gaven ze hem een andere naam: Jude. Daar kreeg hij de geboortedatum toegewezen die hij nog steeds gebruikt.”
Het AD beschrijft dat zijn hele identiteit feitelijk is opgebouwd door instellingen die hem opvingen. Documentatie ontbreekt, geboorteakten zijn er niet, en het is onduidelijk wie zijn ouders waren.
Verdachte kiest zelf de naam Desmond
In de zittingszaal en in gesprekken met deskundigen gebruikt hij echter liever een andere naam: Desmond. Dit omdat de naam ‘Chris Jude’ hem doet denken aan de weeshuizen waarin hij verbleef.
Waarom precies hij de naam Desmond verkiest, blijft onduidelijk. Maar uit de verhalen die hij vertelde over zijn jeugd, klinkt door dat hij sinds zijn vroege kindertijd wisselende identiteiten kreeg opgelegd. De naam Desmond lijkt een eigen keuze, niet eentje die hij van een instelling kreeg.
Tijdens vele verhoren vertelde hij volgens het AD ‘een aaneenschakeling van ongeluk en verlating.’ Hij zegt vanaf zijn vroegste herinnering in weeshuizen te hebben geleefd in Benin City.
Daar hoorde hij al stemmen: “Van jongs af aan hoort hij soms ineens stemmen in zijn hoofd, die hem vertellen wat hij moet doen.”
Zijn geheugen laat hem volgens zijn advocaat voortdurend in de steek. Tijdens de zitting werd gezegd dat hij periodes kwijt is en niet weet wat er is gebeurd.
De lange reis naar Europa
Uit de informatie blijkt dat hij vanuit Nigeria via de Sahara naar Tunesië reisde: “Vermoedelijk is ‘Chris’ vanuit daar via een van de vluchtelingenroutes via Niger en Algerije en/of Libië naar Tunesië gereisd.”
In Tunesië kreeg hij de naam Jude en een geboortedatum. Daarna stak hij met een boot de Middellandse Zee over. “Uiteindelijk wordt hij opgepikt door een reddingsboot van de kustwacht van het Italiaanse eiland Lampedusa.”
Zijn route door Europa liep daarna via Italië, Frankrijk en Duitsland, totdat hij Nederland bereikte. Op 21 juni 2025 werd hij geregistreerd in Ter Apel.
Hoe de Nederlandse politie hem vond
Chris – of Desmond – werd op 21 augustus aangehouden vanwege de verkrachting op de Weesperzijde. Camerabeelden van een zwarte fiets met witte voorvork leidden naar het azc in Amsterdam-Zuidoost. Daar werd hij herkend door medewerkers.
Op het moment van de moord op Lisa zou hij volgens het OM dezelfde fiets hebben gebruikt en dezelfde kleding hebben gedragen. In zijn locker vond de politie een keukenmes met het DNA van Lisa.
Twee misdrijven, één verdachte
Volgens de NOS blijkt uit camerabeelden en telefoongegevens dat de verdachte Lisa rond 04.00 uur ’s nachts heeft achtervolgd: “De officier van justitie vermoedt dat Chris J. na een paar minuten is teruggefietst en Lisa toen met een keukenmes heeft neergestoken.”
Zijn DNA werd op zowel Lisa’s lichaam als op haar spullen gevonden. Vijf dagen eerder zou hij een 30-jarige vrouw hebben verkracht aan de Weesperzijde. Zij werd een uur lang misbruikt en een gebroken kaak geslagen. Op zijn grijze trui zaten DNA-sporen van beide slachtoffers.
Waarom zijn identiteit zo’n groot onderdeel van de zaak wordt
Met drie verschillende namen – Chris, Jude én Desmond – proberen politie, OM en rechtbank grip te krijgen op wie zij precies tegenover zich hebben. Omdat er geen documenten bestaan, blijft alles onzeker: zijn geboortedatum, zijn werkelijke leeftijd, zijn nationaliteit en zijn levensloop.
Daarom wordt hij binnenkort onderzocht in het Pieter Baan Centrum voor onderzoek. De zaak gaat in februari verder.
De strafzaak draait uiteindelijk niet alleen om bewijs, maar ook om de vraag of hij toerekeningsvatbaar is. Zijn wisselende identiteiten, zijn stemmingen, zijn geheugenverlies en zijn psychische toestand spelen daarin een grote rol.